Het was zaterdag 4 februari 2017 toen ik voor het eerst een volledig bierbrouwproces heb meegemaakt. Georganiseerd door bierwinkel Bier en Plezier in de Food Passage te Almere. Handmatig brouwen: mout wegen, schroten, verhitten, filteren, koken, hop toevoegen, afkoelen en nog een keer filteren. Het was reuze gezellig, interessant en leerzaam. Voor herhaling vatbaar!
Alles was tot in de puntjes verzorgd
Aan bierbrouwen had ik mij nog nooit gewaagd. Sinds de bierwinkel Bier en Plezier zich heeft gevestigd in de Food Passage in Almere worden er regelmatig bieractiviteiten georganiseerd. Meestal proeverijen. Maar afgelopen zaterdag verzorgde Wiebe, eigenaar van Bier en plezier, een bierbrouwdemonstratie. De groep was gezellig klein. Ongeveer zes personen. Af en toe bleven voorbijgangers stilstaan. Nieuwsgierig wat daar gebeurde. Het was een uitgelezen kans om een keer het bierbrouwproces te zien. Alles was tot in de puntjes verzorgd. Naast de bierwinkel is nog een lege plek. Daar stond alles uitgestald. Bakkerskar met een elektrisch verwarmde pan en een pan op een gas vlam. Verder veel ingrediënten: Almeers kraanwater, vier moutsoorten, drie hopsoorten waaronder één uit eigen tuin, korianderzaad en kandijsuiker.
Ik heb ook wat graan geschroot
Het bierbrouwen begon met het afwegen van de juiste hoeveelheden mout. Het was de bedoeling een Quadrupel te brouwen. Dan heb je ook een moutsoort nodig die een donkere kleur aan het bier geeft. Daarna werd de mout met een handmolen gemalen. Het zogenaamde schroten. Ik heb ook wat graan geschroot. In de tussentijd werd er in een Jopen proefglas speciaalbier geserveerd met begeleidende hapjes. De eerste was Brand Imperator. Vroeger het bockbier van Brand. Daarbij Leffe kaas en Brand en Levie worst. Super lekker! Na het schroten wordt de mout verhit. In een elektrische pan gevuld met 23 liter Almeers kraanwater. Dit gebeurt op verschillende temperaturen en verschillende tijdsduren. Alles bij elkaar zo'n 2,5 uur verhitten. Ik had geen idee hoelang het brouwproces ging duren. Dacht 2 à 3 uur. Uiteindelijk zijn we zes uur bezig geweest !
Eén hop was zelfs uit eigen tuin
Het meeste tijd ben je kwijt met verhitten en koken, gisten en lageren op fles. En natuurlijk kuizen (schoonmaken), zoals de Belgen dat zo mooi verwoorden. Na het verhitten van de mout wordt de vloeistof voor de eerste keer gefilterd. Overgieten in een ketel met filter en kraantje aan de onderkant. Ongeveer negen keer één liter af tappen en terug gieten waardoor de vloeistof helderder wordt. Daarna de vloeistof koken op 100 graden. Na al dit verhitten en koken is een groot deel van de vloeistof verdampt. Eén voor één en na een vaste tijdsduur de hop toevoegen. Eén hop was zelfs uit eigen tuin. De tweede wilde hop was geplukt in Noord-Duitsland. De derde hop was Aurora. Kandijsuiker om het alcohol percentage te verhogen. Tussendoor kregen we weer een proefglaasje bier. Emelisse blond. Hmmm! En later Commissaris Rex van het Uiltje. Vreemde geur. Vermoedelijk blauwe kaas.
Zuiderzee Kwadraat of Passage Bier
De vloeistof wordt afgekoeld naar 20 graden in verband met het toevoegen van de gist. Hier voor werd een grote plastic teil gebruikt gevuld met ijsblokken van de Deen. Zout erover strooien om het ijs sneller te laten smelten. Helaas lukt het niet om de vloeistof op de gewenste temperatuur te krijgen. De gist toevoegen ging Wiebe thuis doen. Het gistingsproces, suiker met behulp van gist omzetten naar alcohol, duurt ongeveer drie weken. Tijdens het afvullen op fles wordt er nog suiker toegevoegd. Dit geeft nagisting op fles. Ook het ongeveer drie weken lageren op fles vindt thuis plaats. En als alles goed is verlopen hebben wij na ongeveer zes weken 24 flessen Quadrupel. Vermoedelijk Zuiderzee Kwadraat of Passage Bier genoemd. Fantastisch om dit hele proces een keer mee te maken. Dit smaakt letter en figuurlijk naar meer. Zie filmpje op YouTube.